Rulman seçiminde önemli olan faktörler 8 ana başlıkta toplanabilir:
Rulmanın monte edileceği hacim Rulmanın monte edileceği hacim rulman seçiminde önemli bir etkendir. Örneğin tasarımınızı yaparken, eğer seçtiğiniz makaralı rulmanın dış çapı çok büyük geliyor ve yuvanıza oturmuyorsa ya da dizaynınızı çok ağır hale getiriyorsa en yakın performans değerlerindeki iğne makaralı tip rulmanı tercih edebilirsiniz. Radyal doğrultudaki hacmin kısıtlı olduğu durumlarda, iğneli rulman gibi ince yuvarlanma elemanlarına sahip bir rulman gerekecektir. Rulmanın Hızı Bir rulmanın kullanılabileceği maksimum hızı sınırlayan etkenler, rulman malzemesinin maksimum çalışma sıcaklığı ve rulmanda kullanılan yağlayıcılardır. Nispeten büyük rulmanlar daha düşük hız sınırlarına sahiptirler. Yüksek hızda çalışan uygulamalarda, daha düşük sürtünme oluşturan rulmanlara ihtiyaç duyulur. Dolayısıyla, bu tür uygulamalarda genel olarak bilyalı rulmanlar kullanılır. Eğer ortamdaki kirleticiler, vb. sebeplerle keçeli rulman kullanacaksanız da yüksek hıza uygun düşük sürtünmeli ya da temassız keçeli tipleri tercih etmelisiniz. Rulmanın Taşıyacağı Yük Rulman seçiminde, yükün yönünü ve rulmanın taşımak zorunda kalacağı yük büyüklüğünü hesaba katmak büyük önem taşır. Bir rulman, radyal yük, eksenel yük veya her ikisinin birleşiminden oluşan yüklerin etkisi altında kalabilir. Tasarımınızı yaparken, rulmana montaj yerinde etki edebilecek kuvvetleri tüm yönlerde iyi analiz etmeniz gerekir. Rijitlik Yük altında elastik şekil değişimi oluşur. Genel olarak bu şekil değişimi çok küçüktür ve dolayısıyla ihmal edilebilir. Ancak, bazı uygulamalarda rijitlik önemli bir etkendir. Makaralı rulmanlar bilyalı rulmanlara göre çizgisel temastan dolayı daha rijittirler. Burada ihtiyaçlarınız doğrultusunda, fiyat-performans açısından optimum ürünü seçmelisiniz. Rulman Ömrü Bir rulman için ömür tanımı farklı şekillerde yapılabilir. Hasara uğramadan önceki dönme sayısı, hasara uğramadan önceki çalışma süresi, alınan yol (araba ve tırlar için). Bir rulmanın yuvarlanma elemanla-rında veya yuvarlanma yolunda ilk yorulma belirtileri görüldüğü zaman veya kafes, keçe parçalarında hasar oluştuğunda rulmanın hasara uğradığı kabul edilir. Anma ömrü %90 güvenilirlikle verilebilecek ömür olarak tanımlanır. Geleneksel olarak L10 şeklinde gösterilir ve birimi milyon devirdir.İşletme ömrü, bir rulmanın değiştirilmeden kullanılabileceği gerçek ömrüdür. İşletme ömrü, yağlama, kirlenme miktarı, kaçıklık, uygun montaj ve çevre koşulları gibi birçok etkene bağlıdır. İşletme ömrü genelllikle anma ömründen daha uzundur.Rulmanın çalışma koşullarını hesaba katarak daha hassas ömür hesabı yapabilmek için bir ömür dü-zeltme katsayısı tanımlanmıştır. SKF anma ömrü, en son ISO standartlarıyla da uyumlu olarak, bir SKF ömür düzeltme katsayısı içermektedir. Bu sayede yağlama koşulları, kirlenme miktarı ve yorulma yükü sınırı gibi işletme koşullarıyla ilgili değişkenlerin anma ömrü üzerindeki etkisi hesaba katılmaktadır. Burada da ihtiyaçlarınız doğrultusunda, fiyat-performans açısından optimum ürünü seçmelisiniz. Eksenel Yer Değiştirme Bazı uygulamalarda rulmanın, milin rulmana göre olan eksenel hareketine izin vermesi gerekir. Buna eksenel yer değiştirme denir. Birçok durumda mil bir sabit ve bir ser-best rulman tarafından desteklenir. Sabit rulman eksenel yer değişimine izin vermez ve mili bulunduğu konumda tutar. Serbest rulman ise mili destekler ve rulman üzerinde gerilme oluşmasını engellemek için eksenel harekete izin verir. Silindirik ve CARB torodial makaralı rulmanlar, rulman içerisinde eksenel yer değişimine izin verir. Kaçıklık Eğer bir mil açısal kaçıklığa meyilli ise bu durum için uygun rulman seçimi yapılması gerekir. Örnek olarak, çalışma sırasında oluşan yüklerden dolayı milde eğilme oluşabilir. Oynak rulmanlar çalışmadan kaynaklanan ufak kaçıklıklara izin verir ve ayrıca montaj sırasında oluşabile-cek kaçıklıkları da tolere eder. Boşluk Bir rulmanda gerekli olan ilk radyal boşluk miktarı temel olarak geçmelere ve rulmanın içindeki sıcaklık dağılımına bağlıdır. Çalışma esnasındaki radyal boşluk, hemen hemen her zaman ilk boşluktan daha düşüktür. Eğer uygulamanızda yüksek hız,sıcaklık, vibrasyon var ise daha büyük radyal boşluklu bir rulman tercih etmelisiniz.
Comments